تاریخ همیشه تکرار مکررات است برای عبرت آیندگان ...حوادث پس از انتخابات، شاید به زعم گروهی گذشته باشد اما رد زخم‌های آن هنوز بر بدن جامعه رخ می‌نماید.
دودستگی، ایستادن برادر جلوی برادر و دوست برابر دوست یکی از زخم‌های بی‌شمار آن روزهاست! آنچه که ما تجربه کردیم از جنس کدام حوادث بود، در شمار کدام وقایع به شمار می‌آید و با کدام دارو التیام می‌یابد! ...به راستی این جمله امیرمؤمنان(ع) شرح روزگار ما نیست؟
«فتنه آغازش چون ابتدای جوانی، دلربا، فریبنده و جذاب است اما وقتی پایان یابد آثارش شوم و زشت است؛ چون نشانه‌های ضربت سنگ...آغاز فتنه از افرادی است که بر سر قدرت، ثروت و ریاست مسابقه می‌گذارند و چون سگان، این مردار را از دندان یکدیگر می‌ربایند و یکدیگر را می‌جوند و پس از مدتی پیروان از رهبران اعلام بیزاری و برائت می‌کنند و رهبرانشان از پیروانشان گلایه می‌کنند. هر یک تقصیر را برعهده دیگری می‌گذارد و چون دشمنان از یکدیگر جدا میشوند، هیچ یک مسؤولیت آنچه کردند و مسؤولیت فتنه را برعهده نمی‌گیرند و یکدیگر را با لعنت دیدار می‌کنند».
شباهت غریبی است میان روزگار ما و آنچه که در دوران امام عدالت رخ داد؛
عثمان سومین خلیفه دین نوپای اسلام را می‌کشند. خانواده او هر بار که قصد خروج از خانه برای تدفین عثمان را دارند، توسط طلحه و جمعی از یارانش سنگباران میشوند و اینگونه 3 روز جنازه عثمان تدفین نمی‌شود تا اینکه امیرمومنان پا در میانی می‌کنند. اما زمان زیادی نمی‌گذرد که طلحه به خونخواهی عثمان برمی‌خیزد و جنگ جمل شکل می‌گیرد!
دورانی که همان گروهی که آب به آسیاب حوادث می‌ریزند، بر صفحه بی‌بی‌سی دایه مهربان‌تر از مادر میشوند و نقش رسانه صادق و حامی ملت را بازی می‌کنند. آنچه که در کوچه‌ها و خیابان‌های این شهر به وقوع پیوست، مصداق فتنه‌ای است...شباهت آشوب‌ها و ناآرامی‌های کنونی با دوران امیرالمومنین (ع) در چنین حوادثی است .. حضرت امیرالمؤمنین(ع) در خطبه دوم نهج‌البلاغه فتنه را همچون شتری مست معرفی می‌کند که مردم را پی در پی پایمال می‌کند و ناخن به ایمان آنها می‌زند.
لغزش نخبگان
اما آنچه پس از انتخابات اخیر با آن مواجه بودیم، مصداق چه چیزی است؟ بحران، فتنه، شورش یا...؟ بحران حاصل عملکرد ضعیف یا ناپخته فرد یا مسؤولان است اما فتنه محصول فکر و توطئه‌ای داخلی یا خارجی است. اگر وقایع اخیر را بار دیگر در ذهنمان مرور کنیم ردپای فتنه را درمی‌یابیم.
قبل و بعد از انتخابات فضایی خاص و به نوعی منحرف‌کننده در کشور حاکم بود که موجب سردرگمی بسیاری شد اما با کمی تامل بر گفتار امیرالمومنین و مرور کردن آن وقایع می‌توانیم براحتی پاسخ سوال‌های بی‌جوابمان را بیابیم و دوست و دشمن را از هم تشخیص دهیم.
رهبر انقلاب تعبیر زیبایی از این دوران دارند. ایشان فرمودند:«یکی از نعمات خداوند در شرایط کنونی جامعه شکل گرفتن این پدیده بود چرا که مردم با وقایع 30 سال انقلاب و توطئه‌ها و تهاجماتی که پیش روی انقلاب بود و هست، آشناتر شدند». اگر شرایط کنونی را مصداق فتنه می‌دانیم، علائم فتنه را چگونه باید یافت؟
دکتر صالح‌نیا، در این باره می‌گوید: «مهم‌ترین علائم فتنه در جامعه امروز لغزش نخبگان است. همه ممکن است در گناه و معصیت بلغزند اما اگر نخبه‌ای لغزید نه‌تنها خود دچار اشتباه می‌شود بلکه دیگران را هم متزلزل می‌کند. خطر فتنه همینجاست، اگر عوام اشتباه کنند طبیعتا نخبگان درصدد جبران خطای آنها برمی‌آیند اما اگر نخبه‌ای بلغزد باید بگوییم وای به روزی که بگندد نمک؛ درست مانند لغزیدن طلحه، زبیر و عایشه.
آنها با انحراف خود یک امت را دچار لغزش کردند. از امیرمومنان(ع) روایت شده اطراف شتر عایشه حدود 20 هزار نفر کشته شدند، یعنی جاه‌طلبی این 3 نفر موجب گمراهی و کشته شدن چندین هزار نفر در راه خطا شد».
به راستی سرمنشأ فتنه کجاست؟
چگونه می‌شود کسانی که در زمان پیامبر(ص) در رکاب او بودند، در دوران جانشین پیامبر به بیراهه می‌روند. شرایط فتنه چه بر سر جامعه و نخبگانش می‌آورد که با راه رهبران راستین فاصله می‌گیرند و زاویه پیدا می‌کنند!
امام علی(ع) در خطبه 50 نهج‌البلاغه درباره سرآغاز فتنه چنین می‌فرمایند: «همانا آغاز پدید آمدن فتنهها، پیروى خواهش‌هاى نفسانى است و نوآورى و بدعت در حکم‌هاى آسمانى؛ نوآوری‌هایى که کتاب خدا آن را نمىپذیرد و گروهى از گروه دیگر یارى خواهد تا برخلاف دین خدا، اجراى آن را به‌عهده گیرد»،
یعنی تغییر دادن اصول یا تحریف آن و اینجاست که بازار شیطان گرم می‌شود و در جامعه یارگیری می‌کند. به تعبیر امام علی(ع) شروع و مبدا فتنه هواهای نفسانی و بدعت‌هاست. در هر برهه‌ای از تاریخ افرادی پیدا میشوند که خودمحور، دیکتاتور و منفعت‌طلب بوده و تنها به دنبال قدرت و پیروزی خودشان هستند، همین امر به بروز فتنه دامن می‌زند.
بدعت‌ها هم همینگونه‌اند. خلافت یزید را به عنوان بدعتی بزرگ در نظر بگیرید. شرابخوار میمون‌باز، خلیفه امت اسلامی شد. این بدعت خطرناک موجب شد هیچگاه خلافت درست شکل نگیرد». حجت‌الاسلام صالح‌نیا در در ادامه می‌افزاید: «با توجه به علائم گفته شده سختی فتنه در دشواری شناسایی آن است، اما اگر زمانی شاهد لغزش مکرر نخبگان بودیم باید بدانیم که فتنه بزرگی در شرف وقوع است.
امیرالمؤمنین(ع) در نهج‌البلاغه چند بار خطاب به مسلمانان می‌فرمایند حق را با آدم‌ها نسنجید، ملاکتان افراد نباشد چرا که انسان‌ها تغییر می‌کنند. همه در معرض فسادیم، هیچ‌کس خائن و فاسد به دنیا نیامده است، همه ما کم‌‌کم فاسد یا خائن می‌شویم.
فردی که علی(ع) را ترور کرد کافر نبود جزو سربازان ایشان بود؛ مجاهدی رزمنده که سابقه فعالیت در جبهه داشت. شمر که امام حسین(ع) را به شهادت رساند، مجاهدی بود که 35 سال قبل جزو افسران حضرت امیر(ع) بود اما 2 دهه بعد در کربلا به عنوان یکی از افسران یزید حاضر شد و چنین کرد.
کسی که تا دیروز جزو سرمایه‌های نظام محسوب می‌شد امروز با شبکه‌های ضدانقلاب مصاحبه می‌کند و از اینکه دشمن از او تعریف می‌کند، احساس خطر نمی‌کند. کسی که تا دیروز می‌گفت، حرف امام خمینی (ره) و کلام رهبری فصل‌الخطاب است، امروز به نصایح رهبری پشت می‌کند و اهمیتی به آن نمی‌دهد».
اما چه می‌شود که نخبگان در مواجهه با فتنه از مقابله با آن بازمی‌مانند و خود اسیر فتنه میشوند؟ محمد کریمی نیز در این باره می‌گوید: «در فضای فتنه، تشخیص مرز حق و باطل بسیار دشوار است. اگر تاریخ اسلام را بازبینی کنیم با فتنه خوارج روبه‌رو می‌شویم؛ کسانی که در نماز شب، تعبد و زهد سرآمد بودند و به اصطلاح امروز تقریبا از خواص به حساب می‌آمدند، در تشخیص حق و باطل سرگردان شدند و فتنه‌ای را علیه امیرالمومنین(ع) رقم زدند.
یکی از ویژگی‌های فتنه تاریک بودن مرز حق و باطل است و اگر عامه مردم را کنار بگذاریم، حتی خواص هم دچار اختلاف و اشتباه میشوند. با توجه به فرمایش رهبر انقلاب از برخی خواص طی 30 سال عمر انقلاب اسلامی و با وجود کوله‌باری از تجربه و سابقه مدیریت‌ها، حضور در بزنگاه‌های حادثه، پشت سر گذاشتن ماجراهای سنگین مانند جنگ تحمیلی و توطئه‌های ریز و درشتی که در طول انقلاب همواره نظام را تهدید می‌کرد، انتظار می‌رفت در این فضا درایت و هوشیاری کنند، اما نه‌تنها گرفتار شدند بلکه در کمال ناباوری از عوامل گسترش فتنه شدند. در فضای آلوده فتنه، امکان سوءاستفاده و امکان نفوذ عناصر بیرونی که شاید سال‌ها در کمین این فرصت بودند فراهم می‌شود. باید فرمایش مقام معظم رهبری که فرمودند، سنگربان خوبی باشید چرا که دشمن منتظر یک لحظه پلک زدن ما است تا بتواند تهاجم و نفوذ کند را آویزه گوش خود کنیم».
کلمات کلیدی:
